ارزیابی سریال‌های ایرانی و ارایه لیست برترین‌ها از آنها، برخلاف سریال‌های خارجی، کار دشواری است و یا بهتر بگویم کار ساده‌ای است. شاید عجیب باشد پس بگذارید توضیح بدهم. از طرفی سریال‌های ایرانی آن قدر تنوع ندارند و تعداد آثار خوب آن قدر اندک است که ساخت یک لیست مناسب از برترین سریال‌ها کار دشواری به نظر می‌رسد. اما از طرفی از آن‌جایی که انتخاب‌های زیادی وجود ندارد و لازم نیست از میان ده‌ها سریال جذاب، قوی و پرطرفدار برای لیست‌مان جستجو کنیم پس کار ساده‌ای است.
ضمنا معمولا برای لیست سریال‌های خارجی، بر اساس ژانر و موضوع و سال تولید و مواردی مثل این‌ها دسته‌بندی صورت می‌گیرد. اما از آن‌جا که تعداد سریال‌های قابل توجه ایرانی اندک است بنابراین ما در لیست‌مان به سراغ کل آثار در ژانرهای مختلف رفته‌ایم تا بتوانیم لیست بهتری ارایه کنیم تا اگر کسانی این آثار را مشاهده نکرده‌اند یا شما که تازه می‌خواهید به سراغ آثار ایرانی بروید، بتوانید نقطه شروع مناسبی پیدا کنید.
در سالیان اخیر شبکه نمایش خانگی رونق بیشتری یافته و تعداد سریال‌های تولید شده و البته تعداد پلتفرم‌ها نیز افزایش یافته اما علیرغم افزایش کمی، در کیفیت محتوا تفاوت چندانی ایجاد نشده و هر سال شاید بتوان گفت یکی دو سریال خوب، توجه مخاطبان یا منتقدان را به خود جلب می‌کند.
با این مقدمه می‌رویم به سراغ لیست و بر اساس کیفیت و رتبه آنها را معرفی می‌کنیم.
۱ زخم کاری
- کارگردان: محمدحسین مهدویان
- بازیگران: جواد عزتی، رعنا آزادی ور، هانیه توسلی و غیره.
- ژانر: اجتماعی و خانوادگی
- سال پخش: ۱۴۰۰
- تعداد قسمت‌ها: ۱۵
- ژانر: درام – جنایی – معمایی
محمدحسین مهدویان از همان ابتدا هم نشان داده بود که مانند سایر فیلمسازان حکومتی صرفا بر اساس رانت به موقعیت کنونی نرسیده و از مستند «آخرین روزها زمستان» این استعداد را به نمایش گذاشته بود. مستندی درباره یکی از فرماندهان جنگ، که برخلاف تمام آثاری که پیش از این از تلویزیون دیده بودیم خبری از قهرمان پردازی و زمانس‌های ایدئولوژیک در آن نبود و کاراکتر داستان دقیقا در قالب انسانی عادی به تصویر کشیده می‌شود و ساختاری که مهدویان برای این مستند برگزیده بود نیز برای اولین بار، رئالیسم نوگرای جذابی را به جهان تصویر معرفی می‌کرد.
سریال زخم کاری نیز، به همراه خود برخی از اولین‌ها را به نمایش خانگی عرضه می‌کند. اولین سریال موفق اقتباسی که توانست هم نظر منتقدان و هم نظر مخاطبان را به خود جلب کند و لقب پربیننده‌ترین سریال شبکه نمایش خانگی را نیز از آن خود کند. بازی‌های جواد عزتی و رعنا آزادی‌ور نیز از نقاط قوت سریال است.
این سریال از رمان «بیست زخم کاری» نوشته محمودی حسینی‌زاد اقتباس شده، رمانی که در سال ۹۹ مجوز آن لغو شد و همین موضوع به جذابیت‌های سریال افزود. مهدویان، ورژن خود از این رمان را بازتولید کرد و توانست با شخصیت‌پردازی قدرتمند، کارگردانی قابل قبول و ریتم مناسب، تماشاگران را تا به انتها با خود همراه کند. به طوری که حتی مخاطبان انتظار نداشته باشند سریال به این زودی به پایان برسد و این نقطه قوتی برای یک سریال است که مخاطبان انتظار تداوم آن را داشته باشند.
خبر خوب برای مخاطبان سریال اینکه، فصل دوم این سریال تا چند روز دیگر بر روی پلتفرم فیلیمو قرار خواهد گرفت.
بخوانید: نگاهی به روند اقتباس در سریال زخم کاری
۲ آکتور
- کارگردان: نیما جاویدی
- تهیه‌کننده: مجید مطلبی
- نویسنده: نیما جاویدی
- بازیگران: نوید محمدزاده، احمد مهرانفر، هستی مهدوی، هانیه توسلی، گلاره عباسی، هومن برق‌نورد، سها نیاستی، مهراوه شریفی‌نیا
- سال پخش: ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲
- ژانر: درام – عاشقانه
نیما جاویدی پس از ساخت دو فیلم سینمایی ملبورن و سرخ‌پوست، توانست خود با به عنوان استعدادی جوان به جامعه سینمایی بقبولاند. او نشان داد عناصر درام را به خوبی می‌شناسد و قادر است از بازیگران نامی بازی خوبی بگیرد.
در نخستین تجربه سریال سازی به سراغ یک ایده درخشان رفت. بازیگرانی که برای امرار معاش نقش‌هایی را در جامعه بازی می‌کنند تا برخی خواسته‌های مشتریان را برآورده کنند. موفقیت ساخت سرخ‌پوست نیما جاویدی را در جایگاهی قرار داد که به عنوان یک فیلمساز مستعد و کاربلد می‌توان به ساخته‌های بعدی‌اش امیدوار بود و آکتور نشان داد باید نام او را در ذهن ثبت و آثارش را دنبال کرد
۳ هم‌گناه
- کارگردان: مصطفی کیایی
- تهیه کننده: مصطفی کیایی
- نویسنده: محسن کیایی، علی کوچکی (بر اساس طرحی از چیترا نادری)
- بازیگران: پرویز پرستویی، هدیه تهرانی، هنگامه قاضیانی، حبیب رضایی، محسن کیایی، مهدی پاکدل، مسعود رایگان، رؤیا تیموریان، پدرام شریفی
- سال پخش: ۱۳۹۹
- ژانر: درام – خانوادگی – رازألود
یکی از موفق‌ترین سریال های شبکه نمایش خانگی که هرچه پیش رفت، روایت آن قوت و قوام بیشتری گرفت و باوجود شخصیت‌های جذاب و خرده داستان‌های متعدد، طرفداران بسیاری را جذب کرد. استقبال عمومی از سریال به‌اندازه‌ای بود که حتی در میانه راه پخش هم بینندگان تازه‌ای شروع به تماشای آن کردند. همچنان سریال مصطفی کیایی این قابلیت را دارد تا به‌عنوان نمونه‌ای مثال‌زدنی در تلفیق الگوهای عامه‌پسند و مسائل اجتماعی موردبحث قرار بگیرد. پس از موفقیت خیره‌کننده مطرب در به دست آوردن عنوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران، پای مصطفی کیایی به شبکه نمایش خانگی نیز باز شد.
مصطفی کیایی نامی شناخته شده در سینمای ایران است که با آثاری مانند بارکد، عصر یخبندان، چهارراه استانبول و خط ویژه شناخته می‌شود. آثار او خصیصه‌های ویژه‌ای دارد که مختص اوست و طنز و درام موقعیت را با قصه‌ای پر افت و خیز ترکیب می‌کند و در کشاندن مخاطب تا پایان فیلم، تبحر خاصی دارد. البته آثار او بیشتر در جرگه سینمای عامه‌پسند قرار می‌گیرد اما همواره از پرداختن به مسایل اجتماعی در فیلم‌های خود شانه خالی نکرده است.
هم‌گناه نیز خصیصه‌های سینمای کیایی را در خود دارد و می‌تواند مخاطبان را همراه خود تا پایان سریال بکشاند. کاراکترها و موقعیت‌های متعدد اصلی و فرعی، با پرداخت مناسب می‌تواند باعث جذب بیشتر مخاطب شود و کیایی این کار را به خوبی انجام می‌دهد و می‌تواند شخصیت‌های پرتعداد و موقعیت‌های مختلف را با ریسمان نامرئی کارگردانی خود به هم متصل کند. این سریال یکی از پربازیگرترین سریال‌های نمایش خانگی نیز به شمار می‌رود.
۴ رهایم کن
- کارگردان: شهرام شاه‌حسینی
- تهیه‌کننده: مجید مولایی
- نویسنده: سینا شفیعی، سجاد ابوالحسنی
- بازیگران: محسن تنابنده، هوتن شکیبا، هدی زین العابدین، مهدی حسینی نیا، بابک کریمی، مونا احمدی، مائده طهماسبی، شهرام قائدی، رابعه مدنی، آزاده صمدی، حسن معجونی، یوسف تیموری، سام نوری، محمدصادق میرمحمدی
- سال پخش: ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲
- ژانر: درام – جنایی – خانوادگی
رهایم کن الگوی موفق یک ملودرام اجتماعی است که در تاریخ معاصر و ایران دهه ۵۰ شمسی می‌گذرد. شهرام شاه‌حسینی که با ساخت سریال می‌خواهم زنده بمانم عیار خود را در شبکه نمایش خانگی به خوبی نشان داده بود این بار هم با دستمایه قرار دادن یک داستان چند وجهی از یک خانواده ایرانی که در دهه ۵۰ شمسی زندگی می‌کنند ثابت کرد موفقیت می‌خواهم زنده بمانم اتفاقی نیست و می‌توان دیگر او را به عنوان یک فیلمساز خوش قریحه در نمایش خانگی به حساب آورد.
بخوانید: نقد و بررسی سریال رهایم کن
۵ یاغی
- کارگردان: محمد کارت
- تهیه‌کننده: سید مازیار هاشمی
- نویسنده: محمد کارت، پدرام پور امیری، حسین دوماری
- بازیگران: پارسا پیروزفر، علی شادمان، طناز طباطبایی، امیر جعفری، فرهاد اصلانی، (با حضور افتخاری) نیکی کریمی.
- سال پخش: ۱۴۰۱
- ژانر: جنایی – درام – معمایی
سریال یاغی با قسمت‌های آغازین خود توانست طوفانی به پا کند. کاراکتر جاوید با بازی علی شادمان، یکی از کاراکترهای به یاد ماندنی و دوست‌داشتنی این سال‌های نمایش خانگی به شمار می‌رود. محمد کارت که با فیلم شنای پروانه توانست جایگاه خود را در سینما به عنوان کارگردانی جوان تثبیت کند در اولین تجربه خود در نمایش خانگی، اثری به یادماندنی را عرضه کرد.
گرچه قسمت‌های پایانی یاغی نتوانست آنچنان که باید و شاید کیفیت قسمت‌های نخستین آن را حفظ کند اما همچنان می‌توان یاغی را یکی از موفق‌ترین آثار نمایش خانگی در جذب مخاطب دانست. مخاطبان سریال بی‌صبرانه منتظر پخش قسمت جدید آن می‌ماندند.
یاغی سریالی است پرزحمت و پرستاره که مخاطب را پای هر قسمتش میخکوب می‌کند و برای تماشای قسمت‌های بعدی مشتاق. حضور ستاره‌های کم‌کار و گزیده‌کاری چون پارسا پیروزفر و طناز طباطبایی در کنار هم، حضور پر قدرت و متفاوت نیکی کریمی و فرهاد اصلانی و نمایش زیبایی از زحمت و تلاش در بازی علی شادمان، یاغی را دیدنی کرده است.
بخوانید: نقد و بررسی سریال یاغی (از عشق تا سکو)
۶ ملکه گدایان
- کارگردان: حسین سهیلی زاده
- تهیه کننده: رحمان سیفی آزاد
- نویسنده: حامد افضلی، امین محمودی
- بازیگران: باران کوثری، رویا نونهالی، پانته‌آ بهرام، آرمان درویش، محمدرضا غفاری، رضا بهبودی، الهام کردا، فرزاد فرزین، عرفان ناصری، شبنم قربانی، سولماز غنی، یسنا میرطهماسب، علی صلاحی
- سال پخش: ۱۳۹۹
- ژانر: ملودرام – اجتماعی
دومین سریال حسین سهیلی‌زاده در شبکه نمایش خانگی بعد از تجربه موفق «مانکن»، در ابتدا با واکنش‌های ضدونقیضی مواجه شد اما بعد از چند قسمت طرفداران خودش را پیدا کرد. هرچند عناصر ملودرام و عامه‌پسند در سریال پررنگ است و در اجرا هم از قراردادهای معمول ساوپ‌اپراها پیروی می‌کند، ایده نمایش یک مافیای زیرزمینی برای بهره بردن از کودکان کار و تکدی‌گری، به برگ برنده سریال تبدیل‌شده. ترکیب بازیگران باسابقه، مانند باران کوثری و رویا نونهالی و چهره‌های تازه، مانند آرمان درویش و شبنم قربانی، فعلاً که جواب داده. سریال ملکه گدایان ساخته حسین سهیلی زاده، یک اثر عامه‌پسند است که با چاشنی از مایه‌های ملودرام و تا حدودی معمایی، مخاطب را سرگرم می‌کند.
۷ پوست شیر
- کارگردان: جمشید محمودی
- تهیه‌کننده: نوید محمودی
- نویسنده: جمشید محمودی و رضا بهاروند
- بازیگران: هادی حجازی‌فر، شهاب حسینی، پانته‌آ بهرام، علیرضا کمالی، مهرداد صدیقیان، پردیس احمدیه، ژیلا شاهی، بابک کریمی، کامران تفتی، آناهیتا افشار، رضا بای، محمدرضا مالکی، بهزاد خلج، سعید دشتی، رؤیا جاویدنیا، مرتضی خانجانی، علی اوسیوند، علیرضا استادی، احسان امانی، فرید سجادی حسینی، بهرام ابراهیمی، رامین راستاد، محمدرضا سروستانی، لطف‌الله سیفی، درسا شیرازی، سیدجمشید حسینی، پیمان مقدمی، میثم مجاوری، پیمان پازوکی، کیوان ساکت اف، بانیپال شومون، پولاد مختاری، مجتبی پیرزاده
- سال پخش: ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲
- ژانر: پلیسی – جنایی – معمایی
پوست شیر یکی از پرمخاطب‌ترین سریال‌های شبکه نمایشی در دهه گذشته است که توانسته رتبه بالایی نیز در imdb از آن خود کند. این سریال علیرغم صعف‌های خود توانسته مخاطبان را تا پایان با خود همراه کند. بدون شخصیت‌ها یا داستانک‌های فرعی، ماجرای جستجوی پدری به دنبال رباینده‌ی دخترش، و پیچ و خم‌های رازآمیز سریال توانسته تا سه فصل مخاطب را پای تلویزیون بکشاند و همین حفظ تعلیق تا پایان را باید یکی از نقاط قوت سناریوی سریال دانست.
برادران محمودی پس از سال‌ها تجربه ساخت فیلم و سریال در نخستین حضور در نمایش خانگی به سراغ یک داستان جنایی و پلیسی رفتند و یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های نمایش خانگی را تولید کردند. تجربه ساخت پوست شیر نشان داد می‌توان به غیر از ملودرام‌های عاشقانه به سراغ ساخت آثار پلیسی هم رفت و نتیجه آن برای مخاطب دلپذیر باشد.
بخوانید: یادداشتی درباره سریال پوست شیر
۸ قورباغه
- کارگردان: هومن سیدی
- بازیگران: نوید محمدزاده، صابر ابر، فرشته حسینی و غیره.
- ژانر: درام، معمایی، دلهره‌آور و جنایی
- سال پخش: ۱۳۹۹-۱۴۰۰
- تعداد قسمت‌ها: ۱۵
زمانی‌که سریال قورباغه منتشر شد، سروصدای زیادی به پا کرد و توجه خیلی‌ها را به سمت خود آورد؛ شاید در نگاه اول قورباغه داستانی آنچنان چشمگیری نداشته باشد اما المان‌های مختلف و ایده‌های خلاقانه‌ای که در آن وجود دارد، داستانی فراواقعی به مخاطب ارائه می‌کند و او را از واقعیت بیرون می‌کشد. داستان در شب چهارشنبه سوری آغاز می‌شود؛ زمانی‌که سه دوست جوان و کاملا عادی از شهرک اکباتان، تصمیم می‌گیرند که با استفاده از اسلحه‌ی یک مامور آسیب‌دیده، از جوان پولدار دیگری (در کودکی همکلاسی خودشان بود) به نام نوری، دزدی کنند… اما خب، هیچ چیزی آنطور که انتظارش را داشتند، پیش نمی‌رود.
هومن سیدی دردسرهای خیلی زیادی را پشت سر گذاشت تا این سریال روشنایی روز را ببینند؛ البته با چنین موضوع و تفاوت بسیار زیاد با آثار مشابه، باید چنین اتفاقاتی را هم پیشبینی می‌کرد. اینطور گفته شده که قسمت اول سریال قورباغه با الهام از فیلم La Haine (نفرت) که اثری فرانسوی محسوب می‌شود، ساخته شده است.
۹ بی‌گناه
- کارگردان: مهران احمدی
- بازیگران: محسن کیایی، شبنم مقدمی، ویشکا آسایش و غیره.
- ژانر: درام و اجتماعی
- سال پخش: ۱۴۰۱
- تعداد قسمت‌ها: ۲۳
اکثر هنرمندانی که در سریال بی‌گناه حضور دارند، جزو همان تیمی بودند که در سریال هم‌گناه هم حضور داشتند؛ اثر دیگری که در ادامه فهرست بهترین سریال های نمایش خانگی معرفی می‌شود. این سریال هم ماجرایی خانوادگی دارد و مسائل مختلف تک تک اعضای خانواده را به‌تصویر می‌کشد؛ خانواده‌ی استاد فرشباف که استاد مشهور طراحی فرش است و حالا در موقعیت تازه‌ای قرار می‌گیرد. بهمن مردانی که همانند برادر ناتنی رشید فرشباف است، می‌خواهد رازی را کشف کند که بیست و پنج سال پیش باعث فرار او به خارج از کشور شده بود.
حالا او بعد از گذشت این همه سال دوباره به ایران بازگشته تا مسائل قدیم را افشا کند؛ بازگشتی که زندگی تک تک اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و آرامش ضعیف و شکننده‌ی آنها را متلاشی می‌کند. درست است که این مجموعه ادامه‌ی سریال هم‌گناه نیست و هیچ ارتباطی با آن ندارد اما حال و هوای کلی، شخصیت‌ها و روایت‌های داستانی مستقل، تا حد زیادی به آن سریال شباهت دارد.
۱۰ شهرزاد
- کارگردان: حسن فتحی
- بازیگران: علی نصیریان، ترانه علیدوستی، شهاب حسینی و پریناز ایزدیار.
- ژانر: درام، رمانتیک، تاریخی و جنایی
- سال پخش: ۱۳۹۴
- تعداد قسمت‌ها: ۵۹
در واقع مقصود ما بیشتر فصل اول سریال شهرزاد است که می‌توانیم آن را در این لیست قرار دهیم. این سریال نیز توانست مخاطبان زیادی را به خود جذب کند و یک داستان رومانتیک را در بستری تاریخی روایت می‌کند. داستان این سریال در دوران مشروطه جریان دارد و حول محور دو شخصیت جوان به نام فرهاد و شهرزاد می‌چرخد؛ دو جوانی که شدیدا دلبسته و عاشق هم هستند. به خاطر اتفاقاتی که اول ماجرا رخ می‌دهد، آقا بزرگ (یکی از مردان بانفوذ آن دوران)، این دو را از یکدیگر جدا می‌کند و سرنوشتی خلاف آنچه که انتظارش را داشتند، برایشان رقم می‌زند.
این مجموعه نیز یکی از پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین سریال‌ها در شبکه نمایش خانگی ایرانی محسوب می‌شود؛
جمع‌بندی
باید توجه داشته باشید که سریال‌های این لیست در مقایسه با سایر سریال‌های شبکه خانگی به این لیست راه یافته و برخی از آنها شاید حایز چنان کیفیتی نباشند که بتوان آنها را در لیست برترین‌ها جای داد. اما برای اینکه بتوانیم لیست ۱۰ سریال برتر را کامل کنیم از برخی ضعف‌ها چشم‌پوشی کردیم.
البته به نظرم جای بعضی سریال‌های قدیمی تر مثل عاشقانه در این لیست خالیه ولی تقریبا بیشترشون هستند