بعضی موقعیت‌ها پیچیده‌اند و قضاوت درباره‌شان سخت است. گاهی گناهکار و بی‌گناه تعابیر شفاف و دقیقی نیستند. در هر تصادف هر دو طرف ماجرا دلایلی دارند که خود را بی‌تقصیر و طرف مقابل را مقصر بدانند. اما وقتی پای عدالت و محکمه وسط باشد، ما نیاز به حکمی نهایی داریم. سریال متهم Accused مدام شما را با این پرسش مواجه می‌کند که اگر شما بودید چه می‌کردید؟ اگر شما جای قاضی یا متهم ماجرا بودید چگونه واکنش نشان می‌دادید. اگر فرزندتان به قتل متهم شده بود و شما دلایلی داشتید که او را بی‌گناه نشان می‌داد به کجا پناه می‌بردید و با اتهام‌زنندگان چگونه برخورد می‌کردید؟ اگر فرزندی داشتید که جامعه‌گریز و حتی خشن به نظر می‌رسید و می‌ترسیدید بلایی سر خودش و دیگران بیاورد، چطور مهارش می‌کردید؟ با او مهربان بودید و اجازه می‌دادید به زندگی عادی‌اش بپردازد یا به خاطر گناه نکرده مجازاتش می‌کردید. اگر فرزند معلولی داشتید برایش چه تصمیمی می‌گرفتید؟ رهایش می‌کردید؟ به اجبار درمانش می‌کردید؟ با معلولیتش به سادگی کنار می‌آمدید؟
سریال Accused یا متهم بیش از این که سریالی جنایی و کارآگاهی باشد یا به فضای دادگاه و وکلا و استدلال‌هایشان توجه کند، دنبال نشان دادن مرز باریک بین خیر و شر است. جایی که سایه‌ها تیره و تار می‌شوند و روی حقیقت پرده می‌اندازند. انسانیت و اخلاق موضوع پیچیده و تفسیربرداری است و Accused مدام می‌خواهد همین را به ما گوشزد کند. اگرچه که به عنوان سریالی با فضای پرتنش و جنایتکارانه، به عدالت و سیستم قضایی در آمریکا هم نگاه ویژه‌ای دارد. بدون این که بخواهد در تمام طول سریال این سیستم را زیر سوال ببرد یا کلا تطهیرش کند. Accused نشان می‌دهد که دادگاه‌ها در آمریکا با چه چالش‌هایی مواجهند و چه ضعف‌هایی دارند و در عین حال تا چه اندازه می‌توانند در خدمت عدالت باشند. در یک سری داستان که هر کدام جنایتی را روایت می‌کند. با بازیگران اغلب شناخته شده. یک سریال ۱۵ قسمتی که سال گذشته از سوی شبکه فاکس عرضه شد و تلاشی بود برای این که جای خالی سریال‌های دادگاهی/جنایی بزرگ را در فضای استریم پر کند.
سریال‌هایی که نمونه موفق و بزرگ کم نداشته‌اند؛ از «نظم و قانون» مشهور و ادامه‌دار بگیرید تا Mindhunter و Mare Of Easttown بگیرید تا کلی سریال و فیلم دیگر. شاید فرق کلی «متهم» با اغلب این آثار این است که سعی می‌کند روی جنبه‌های خصوصی و شخصی متهمان به جنایت فوکوس کند تا روی جریانی که در دادگاه می‌گذرد یا حتی روی حادثه‌ای که اتفاق افتاده و گره‌های معمایی و اکشن آن. بعضی از سریال‌ها مثل «جنایتکاران ذهن» روی جنبه‌های روانشناسی جنایت تمرکز می‌کنند و بعضی روی سریال‌های دادگاهی، پیچ‌وخم‌های قانونی و تریک‌های مواجهه با هیات منصفه و قاضی را مرکز توجه قرار می‌دهند. در سریال متهم حتی تعلیق و اوج و فرودهای داستانی و کشف حقیقت هم نیست که ارزش زیادی دارد، بلکه همان نگاه انسانی به متهم است که سریال را پیش می‌برد. روبرو کردن بیننده با این واقعیت که قضاوت ساده نیست و شخصیت و نیت آدم‌ها را نمی‌شود ندیده گرفت.
اگر بخواهیم برایش مثالی سینمایی بزنیم، شاید فیلم «جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی نمونه خوبی باشد. با تاکید بر این که فیلم فرهادی یک درام درجه یک و شاهکاری سینمایی با توجه به همه جزییات و ملزومات روایت است. یک جور آناتومی روان انسان. در Accused ما مدام با این پژواک ذهنی درگیریم که محکوم کردن جنایت عین محکوم کردن جنایتکار نیست.
در سریال متهم با چی طرفیم؟
سریال Accused بر اساس یک سریال بی‌بی‌سی به همین نام ساخته شده است. سریال برتانیایی سال ۲۰۱۰ پخش و با تحسین و جوایز بسیاری مواجه شد. «متهم» انگلیسی هم مثل نسخه اخیر Fox سریالی اپیزودیک بود. هر قسمت، ماجرای فردی را در دادگاه نشان می‌داد که تخلفی کرده و ما از واقعیت آن بی‌اطلاعیم و حالا می‌خواهیم بفهمیم اصل داستان چیست. سریال اوریجینال بازیگران درجه یکی مثل اولیویا کولمن، رابرت شیهان و ستاره‌هایی مانند اندی سرکیس و شان بین داشت.
سریال متهمِ جدید توسط هاوارد گوردون توسعه پیدا کرده که سریال‌های معروفی مثل Homeland و ۲۴ را در کارنامه دارد. اینجا هم با داستان‌های متفاوتی در هر قسمت مواجهیم و ستاره‌های شناخته‌شده‌ای برای اپیزودها و نقش‌های مختلف مقابل دوربین رفته‌اند. داستان‌ها اگرچه هر بار به یک متهم می‌پردازند اما در روایتی غیرخطی و با رفت و برگشت‌های مداوم زمانی در زندگی شخصی فرد سعی می‌کنند اتفاقی را که افتاده و موقعیت متهم و شرایطش را به ما نشان بدهند و ما را به قضاوت وادار و با ابهام مواجه کنند.
چرا باید سریال Accused را ببینیم؟
اگر با سریال‌های دادگاهی و جنایی مشکلی نداشته باشید، این می‌تواند برایتان سریالی بسیار سرگرم‌کننده باشد. داستان‌های متفاوت که در اپیزودهای مختلف تعریف می‌شود تنوع خوبی دارند و طیف گسترده‌ای از ماجراهای عاشقانه تا هیجان‌انگیز و خشونت و… را در برمی‌گیرند. هر اپیزود ۴۰ دقیقه است و حوصله‌تان سر نمی‌رود به خصوص که فلاش‌بک‌ها و فلاش‌فورواردها باعث می‌شود روایت از نفس نیفتد. این که داستان‌ها پیوسته نیستند به این معنی است که سریال را از هر کجایش خواستید می‌توانید شروع کنید و اصراری برای دیدن اپیزودها به ترتیب شماره نیست.
کارگردان‌های اپیزودها فرق می‌کنند اما سریال توانسته یکدستی خود را حفظ کند. عوض شدن بازیگران در هر اپیزود هم دست بازیگران را برای دادن نقش‌ها به افراد مناسب باز گذاشته. در عین حال که در ۱۵ اپیزود کلی چهره آشنا و ستاره سینمایی و تلویزیونی می بینید. سریال هم رویکرد لطیفی دارد؛ این که متهمان و حتی مجرمان هیولا نیستند و به محکمه هم می‌توان اعتماد داشت.
چرا احتمالا سریال متهم را دوست نداشته باشید؟
جدا از مشکلی که شاید با ژانر داشته باشید، خود سریال نتوانسته در حد یک محصول کامل و قدرتمند ظاهر شود. حتی مقایسه آن با نسخه اولیه انگلیسی هم خیلی‌ها را به این نتیجه رسانده که طبق معمول فقط آب و رنگ بیشتری به کار برده شده و از عمق داستان‌ها و بازی‌ها کم شده. واقعیتش این است که هر اپیزود اگرچه غیرقابل تحمل نیست، ولی گوشت لازم را برای تبدیل شدن به یک فیلم کوتاه مستقل ندارد. زمان کوتاه هر قسمت بهانه‌ای بوده تا نویسندگان داستان رگ و پی ماجرا را بیرون نریزند و موضوعات سردستی برگزار شود. داستان‌هایی که گاهی کشش داشت چند اپیزود ادامه پیدا کند و آدم‌ها و اتفاقاتش با جزییات لازم به تصویر کشیده شوند.
نکته بعد هم این است که تم مشترک داستان‌ها مبتنی بر نشان دادن متهمی که الزاما گناهکار نیست –فکر می‌کنم جز یکی دو اپیزود همه تبرئه می‌شوند- بعد از دیدن چند قسمت تکراری می‌شود و ممکن است دلزده‌تان کند. بعد هم دانستن همان قضیه تبرئه شدن، باعث می‌شود از وسط خیلی از اپیزودها فکر کنید که بقیه‌اش را می‌دانید و انگیزه‌ای برای دنبال کردنش نداشته باشید. سریال متهم خوب است برای این که هر چند وقت یک بار و وسط فراغت‌های مختلف‌تان قسمتی از آن را ببینید، اما این که شما را میخکوب کند تا مثلا چند ساعت دنبالش کنید…اصلا و ابدا.
سریال Accused از IMDB نمره متوسط رو به بالای ۷ را گرفته. از نویسندگان و کاربران روتن تومیتوز نمره ۶۰% و ۶۱% را گرفته و از کاربران متاکریتیک نمره ۴ گرفته که یعنی آن را نپسندیده‌اند.
