فیلم‌هایی با مضامین سیاسی از قرن گذشته تاکنون بخشی از آثار سرگرم‌کننده بوده‌اند. از آقای اسمیت به واشینگتن می‌رود ساخته فرانک کاپرا گرفته تا فیلم‌های متاخری که با موضوع سیاست، نامزدهای ریاست جمهوری، زندگی‌نامه رهبران سیاسی، جنبش‌های سیاسی و مدنی، رسوایی‌های سیاسی، ترور و… به تولید رسیده‌اند. در این گزارش ۱۵ فیلم از بهترین آثار سیاسی در دنیای سینما را برای شما معرفی می‌کنیم:
بهترین فیلم های سیاسی بر اساس تاریخ انتشار مرتب شده‌اند
فیلم لینکلن | ۲۰۱۲ | Lincoln
بر خلاف بسیاری از فیلم های سیاسی، لینکلن ساخته استیون اسپیلبرگ درباره هیاهوی مبارزات انتخاباتی نیست، بلکه در عوض بر موضوعی تمرکز می‌کند که جامعه سیاسی واشینگتن به آن اصطلاحا «سوسیس‌سازی» می‌نامند – فرآیند گاه زشتی که طی آن یک لایحه، از طریق سازش، تحقیر و حتی (در صورت لزوم) باج‌گیری، به قانون تبدیل می‌شود. در لینکلن، قانون مورد بحث در واقع سیزدهمین متمم قانون اساسی است که برده داری را در ایالات متحده ملغی می‌کند، و رئیس جمهور آبراهام لینکلن (دانیل دی-لوئیس) متوجه شد که با پایان جنگ داخلی، ایالت‌های طرفدار برده داری ممکن است دوباره وارد اتحادیه شوند، و او باید هرچه سریع‌تر برده‌داری را در آمریکا با تصویب این لایحه ممنوع کند.
فیلم زندگی دیگران | ۲۰۰۶ | The Lives of Others
برای بسیاری، این درام با طراحی صحنه و بازیگری عالی، اولین مواجهه مردم با پلیس مخفی آلمان شرقی، معروف به اشتازی، و روش‌های کنترل سیاسی و اجتماعی مردم آلمان شرقی است. اولین تجربه کارگردانی خیره کننده‌ی فلوریان هنکل فون دونرسمارک که تداعی‌کننده فیلم هیجان‌انگیز فرانسیس فورد کاپولا، «مکالمه» (۱۹۷۴) است، بینندگان را به عمق داستان می‌برد. سبک خویشتن‌دارانه و آرام فیلم پایان داستان را غافلگیرکننده‌تر می‌سازد.
فیلم سگ را بجنبان | ۱۹۹۷ | Wag the Dog
اگر بسیاری از فیلم های سیاسی دیگر درباره نامزدهای ریاست جمهوری یا نامزدهای تصدی شغل‌های سیاسی است، سگ را بجنبان به سیاست از دیدگاه مشاوران و کارچاق کن‌های رسانه‌ای نگاه می‌کند – افرادی که زمانی به صحنه می‌آیند که کاندیداهای سیاسی با مشکل مواجه می‌شوند، آن‌ها باید موضوع جدیدی را پیدا کنند تا توجه مطبوعات را از پیگیری یک سوژه بالقوه دردسرساز پرت کنند. در سگ را بجنبان ساخته بری لوینسون، مشاوران تلاش می‌کنند تا توجه رسانه‌ها را از رسوایی جنسی رئیس جمهور با دختری زیر سن قانونی با طرح یک جنگ ساختگی با آلبانی پرت کنند. مضحک به نظر می‌رسد، اما استراتژی سگ را بجنبان اغلب توسط سیاستمداران در ۲۰ سال گذشته مورد استفاده قرار گرفته و تأثیر آن احتمالاً در سال‌های آینده بیشتر حس می‌شود.
فیلم مالکوم ایکس | ۱۹۹۲ | Malcolm X
تفسیر باشکوه و گسترده اسپایک لی از زندگی یکی از کلیدی‌ترین و بحث برانگیزترین رهبران مسلمان جنبش مدنی آمریکا، مالکوم ایکس – با نقش‌آفرینی خارق العاده دنزل واشنگتن در نقش اصلی – فراتر از بحث و جدل‌ها و ساده انگاری‌ها بود و سیر تکاملی را به نمایش می‌گذاشت. فیلم بیانیه‌ای تاثیرگزار و غم‌انگیزی از ظرفیت انسانی برای رشد معنوی و سیاسی است، که به قول کارگردان فیلم اسپایک لی، عدالت را در مورد «همه مالکوم‌های مختلفی» که در درون یک مرد زندگی می‌کردند، رعایت می‌کند.
فیلم جی‌اف‌کی | ۱۹۹۱ | JFK
این فیلم به بررسی ماجرای ترور رئیس جمهور آمریکا جان اف کندی در ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ می‌پردازد. الیور استون در جی‌اف‌کی این حادثه تاریخی را دراماتیزه می‌کند. او فیلمنامه را براساس کتاب در دادگاه قاتلان نوشته جیم گریسون نوشت. کوین کاستنر در نقش جیم گریسون، بازپرس بخش قضایی در فیلم ظاهر شد. جی‌اف کی تلاش می‌کند تا بیننده را متقاعد سازد که جان اف کندی تنها به دست لی هاروی ازوالد به قتل نرسید بلکه ماجرای قتل کندی پیچیده‌تر از این حرف هاست.
فیلم همه مردان رئیس جمهور | ۱۹۷۶ | All the President’s Men
برای بسیاری از تماشاگران – به ویژه کسانی که پس از تماشای همه مردان رئیس جمهور با الهام گرفتن از فیلم، خبرنگار شدند – موضوع رسوایی واترگیت که آلن جی پاکولا بی‌عیب و نقص ساخته، فیلمی با موضوع روزنامه‌نگاری است. باب وودوارد (رابرت ردفورد) و کارل برنشتاین (داستین هافمن) خبرنگاران واشینگتن پست در روند افشای دروغ‌ها، خلافکاری‌ها و سرپوش‌گذاری‌هایی که رسوایی واترگیت را تشریح می‌کنند، به افشای لایه‌های زیرین سیاست واقعی حزبی می‌پردازند و بر نقش حیاتی مطبوعات آزاد در جوابگو بودن رهبران سیاسی تاکید میورزند. بازی جیسون روباردز در نقش سردبیر واشینگتن پست بن بردلی خاطره‌انگیز است.
فیلم نامزد | ۱۹۷۲ | The Candidate
نامزد ساخته مایکل ریچی یک فیلم سیاسی با موضوع مبارزات انتخاباتی با فیلمنامه برنده اسکار نوشته جرمی لارنر است. داستان درباره نامزد انتخابات سنای آمریکا بیل مک کی (رابرت ردفورد)، یک دموکرات اهل کالیفرنیا و سیاستمداری تازه کار و بی‌تجربه است که برای بازنده شدن او را وارد کمپین انتخاباتی می‌کنند. او باید با نامزد حزب جمهوری خواه کراکر جارمون رقابت کند که می‌خواهد دوباره رای بیاورد. ماروین لوکاس، مدیر کمپین انتخاباتی مک‌کی، بدون امید به پیروزی او، به مک‌کی چراغ سبز نشان می‌دهد تا در مسیر مبارزات انتخاباتی هر چیزی را که دلش می‌خواهد بگوید، رویکرد تازه‌ای که مورد توجه رای‌دهندگان قرار می‌گیرد. اما از آنجایی که در نظرسنجی‌ها شهرت مک‌کی ناگهان افزایش پیدا می‌کند، فشار بر او بیشتر می‌شود تا دیدگاه‌هایش را تعدیل کند تا بتواند فقط رای کافی برای برنده شدن به دست آورد.
فیلم نبرد الجزیره | ۱۹۶۶ | The Battle of Algiers
این درام پرتنش که از نزدیک راوی جنگ چریکی الجزایری‌ها برای استقلال از فرانسه است به قدری واقع گرایانه است که سال ۲۰۰۳ در پنتاگون برای آموزش ضد شورش به نمایش درآمد. کارگردان ایتالیایی، جیلو پونته‌کوروو عمدتاً بازیگران غیرحرفه‌ای را در این فیلم مقابل دوربین آورد که به زیبایی‌شناسی فیلمبرداری روی دست فیلم کمک کرد. اما پونته‌کوروو هرگز خونسردی خود را از نظر سینمایی یا ایدئولوژیک پشت دوربین از دست نداد. همانطور که فیلمساز خودش گفته است: «من طرفدار اعراب هستم، اما برای فرانسوی‌ها دلسوزی می‌کنم، حتی اگر از نظر تاریخی آن‌ها مقصر باشند!»
فیلم دکتر استرنج‌لاو | ۱۹۶۴ | Dr. Strangelove
هنگامی که استنلی کوبریک برای اولین بار تصمیم به اقتباس از رمان «وضعیت قرمز» نوشته پیتر جرج با موضوع وحشتناک و بسیار محتمل جنگ هسته‌ای گرفت، آن را یک درام در ذهنش تصور می‌کرد. اما هنگامی که درباره مفاهیمی مانند «تخریب دوجانبه»، «تلافی‌جویی گسترده» و «مرگ‌های بزرگ» اندیشید، متوجه شد که تنها زبان مناسب داستان طنز سیاه و صیقل‌خورده مانند سنگ عقیق است. اگر کاندیدای منچوری بهترین تریلر دوران جنگ سرد است، دکتر استرنج‌لاو انتقادی‌ترین کمدی است، کمدی که همچنان سرگرم‌کننده و آیینه تمام نمایی از غرور، جنگ‌طلبی و خودفریبی خیره‌کننده است.
فیلم زد | ۱۹۶۳ | Z
زد روایتی جذاب از ترور یک سیاستمدار چپگرای یونانی گریگوریس لامبراکیس در سال ۱۹۶۳ – و توطئه پشت ترور او است. قتل او با توطئه شبیه به یک حادثه جلوه دادند. کوستا-گاوراس کارگردان یونانی فیلمنامه را با کمک خورخه سمپرون نویسنده و سیاستمدار اسپانیایی نوشت. آن‌ها زد را براساس رمان زد نوشته واسیلیس واسیلیکوس، نویسنده و سیاستمدار یونانی نوشتند. ایرنه پاپاس، ژان لوئی ترنتینیان و ایو مونتان بازیگران زد هستند. موسیقی شنیدنی زد ساخته‌ی میکیس تئودوراکیس، آهنگساز مشهور یونانی است.
فیلم کاندیدای منچوری | ۱۹۶۲ | The Manchurian Candidate
هرگز فیلمی مانند نسخه ۱۹۶۲ کاندیدای منچوری ساخته نشده (بازسازی سال ۲۰۰۴ با بازی دنزل واشنگتن سعی کرد به نسخه جان فرانکن هایمر نزدیک شود اما نتوانست). کاندیدای منچوری با سایر فیلم‌های سیاسی با موضوع مبارزات انتخاباتی یا قانون‌گذاری شباهت ندارد. فیلم بیشتر درباره شستشوی مغزی یک سرباز آمریکایی است که برای ترور یک نامزد ریاست جمهوری فریب می‌خورد. سیاست در کل فیلم نفوذ می‌کند، کاندیدای منچوری شاهد بهترین بازی آنجلا لنزبری به عنوان مادر لارنس هاروی است. اگرچه او تنها سه سال از هاروی بزرگتر است! گفتنی است که فیلم بر اساس رمانی از ریچارد کاندون به تولید رسید.
فیلم چهره‌ای میان جمعیت | ۱۹۵۷ | A Face in the Crowd
فیلم الیا کازان در به تصویر کشیدن یک خواننده دوره‌گرد به نام لونسام رودز (اندی گریفیث) که تحت مدیریت یک تهیه کننده تیزبین، نه تنها به یک ستاره رسانه‌ای، بلکه به یک سلیقه ساز تأثیرگذار در مسائل سیاسی تبدیل می‌شود، بسیار آگاهانه و پیشگویانه است. نه لزوماً در مورد سیاست، بلکه شباهت به ظهور دونالد ترامپ در عرصه سیاسی دارد و به نظر می‌رسد داستان فیلم که بیشتر از ۶۰ سال پیش روایت شده با امروز مرتبط است. فیلمنامه نوشته باد شولبرگ، برمبنای داستان کوتاه مسافر آرکانزاسی نوشته خود اوست.
فیلم تمام مردان شاه | ۱۹۴۹ | All the King’s Men
تمام مردان شاه ساخته رابرت راسن برگرفته از رمان برنده‌ی جایزه‌ی پولیتزر نوشته رابرت پن وارن است. داستان الهام گرفته از زندگی واقعی هوی پی. لانگ، فرماندار و بعدها سناتور ایالت لوئیزیانا است که در سال ۱۹۳۵ ترور شد. تمام مردان شاه یکی از بهترین فیلم‌های سیاسی تمام دوران است. داستان درباره یک سیاستمدار محلی کوچک است که از طریق فریب و با کمک آدم‌های خود در خیابان، مردم را علیه بوروکراسی دولتی و فساد خشمگین می‌سازد، اما به محض رسیدن به مقام، قربانی همان بوروکراسی می‌شود که با مخالفت به آن به مقام و منصب رسیده و او راه سیاستمداران قبلی را در پیش می‌گیرد.
فیلم خوشه‌های خشم | ۱۹۴۰ | The Grapes of Wrath
منتقدان اشاره کرده‌اند که اقتباس جان فورد از رمان جان اشتاین‌بک که داستانش در دوران رکورد اقتصادی آمریکا اتفاق می‌افتد، رادیکال‌ترین پیام‌ها و دیدگاه گسترده نویسنده را درباره کنش جمعی از بین می‌برد. اما تفسیر استادانه فورد – که با نقش‌آفرینی کاملاً دقیق هنری فوندا در نقش تام جاد به تصویردرآمده – پیام‌های اصلی جان اشتاین‌بک از شفقت و اهمیت متقابل در واکنش به رویای نابودشده آمریکایی را به نمایش می‌گذارد. مادر تام با بازی جین دارول در صحنه آخر فیلم می‌گوید: «ما برای همیشه ادامه خواهیم داد، زیرا ما مردم هستیم.»
فیلم آقای اسمیت به واشینگتن می‌رود | ۱۹۳۹ | Mr. Smith Goes to Washington
فیلم کلاسیک آقای اسمیت به واشینگتن می‌رود ساخته فرانک کاپرا هنوز هم پدربزرگ آرمان‌های دموکراتیک و جمعی آمریکاست. و تصویر جیمز استوارت از انسانی گمنام با نام جفرسون اسمیت در شهری کوچک و نبرد دن کیشوت‌وار او با سیاستمداران خودفروش، همچنان افتخار هالیوود به عنوان تکان‌دهنده‌ترین، متقاعدکننده‌ترین و جاودانه‌ترین اثری است که قانون اساسی را امانت مقدسی به تصویردر می‌آورد که همه شهروندان آمریکایی – و نمایندگان مردم – مسئولیت فرمانبرداری از آن را دارند.
