هر وقت که پای پلیس در میان باشد، مخاطب عادت کرده که فیلم را با برچسب پلیسی بخواند. در نتیجه بدون اینکه فیلم پلیسی یک ژانر یا زیرژانر مستقل در تقسیمبندیهای سینمایی باشد، فیلمهای پلیسی بهعنوان مدلی رایج شناخته میشوند و طرفداران زیادی هم دارند. نکته اینجاست که عبارت کلی فیلم پلیسی میتواند دامنه وسیعی از لحنها و ژانرها را در بگیرد، از اکشن-کمدی گرفته تا تریلرهای جنایی. در این فهرست پس از قیاس چند لیست متفاوت – که کمترینشان ۱۰ فیلم و بیشترینشان ۵۰ فیلم پلیسی را شامل میشدند – به این آثار سینمایی شاخص رسیدیم که در تمامی آنها مشترک بودند و بر اساس امتیاز میانگینشان در سایت معتبر جمعآوری آرای منتقدان گزینش کردهایم.
لیست بهترین فیلم های پلیسی تاریخ سینما را بر اساس سال انتشار مرتب کردهایم
فهرست بهترین فیلم های اکشن تاریخ سینما
فیلم شب دوازدهم | ۲۰۲۲ | The Night of the 12th
- کارگردان: دومینیک مول
- امتیاز متاکریتیک: ۷۶ از ۱۰۰ بر اساس ۸ نقد
این محصول مشترک فرانسه و بلژیک که اولین نمایش جهانیاش در جشنواره کن ۲۰۲۲ بود و در نهایت جوایز سزار بهترین فیلم، کارگردانی و فیلمنامه اقتباسی ۲۰۲۳ را برنده شد، از کتاب غیرداستانی پولین گوئنا با عنوان «۱۸.۳ – یک سال در پیجی» (۱۸.۳ – Une année à la PJ) اقتباس شده است. میگویند هر بازپرسی یک پرونده جنایی دارد که فکر و روحش را تسخیر میکند، پروندهای که بیش از بقیه به او آسیب میزند بدون اینکه بداند چرا. این پرونده برای یوهان، قتل کلارا است.
فیلم چاقوکشی | ۲۰۱۹ | Knives Out
- کارگردان: ریان جانسون
- امتیاز متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰ بر اساس ۵۲ نقد
وقتی هارلن ترامبی، بزرگِ خاندانی ثروتمند، مرده پیدا میشود کارآگاه فوقالعادهای به دلیل مشکوک بودن مرگ از راه میرسد تا با بررسی روابط این خانواده فروپاشیده به راز قتل پی ببرد و پرده از اتفاق واقعی بردارد. «چاقوکشی» که در گیشه با استقبال گستردهای مواجه شد و با بودجهای چهل میلیون دلاری به فروشی نزدیک به ۳۱۲ میلیون دست یافت؛ و البته که ترکیب بازیگران پرستاره فیلم شامل دنیل کریگ (در نقش کارآگاه داستان)، کریس اونز، آنا د آرماس، جیمی لی کرتیس، مایکل شنن، تونی کولت و کریستوفر پلامر بیتاثیر نبود. «چاقوکشی» با داستان کارآگاهی سرگرمکنندهاش، ژانر سینمایی خودش را از نو ابداع نکرد اما بهترین جنبههای آن را برجسته کرد؛ از پیرنگ خوب نوشتهشدهاش که مملو از پیچشها و چرخشهای داستانی است تا شخصیتهای پیچیدهای که همواره همان کسی نیستند که به نظر میرسند. «چاقوکشی» در میان انبوه نامزدیها و جوایزش، نامزدی جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اریژینال را هم کسب کرد. سال گذشته میلادی، اولین دنباله با عنوان «پیاز شیشهای: راز چاقوکشی» (Glass Onion: A Knives Out Mystery) بر این فیلم ساخته شد. نتفلیکس در ماه مارس ۲۰۲۱، ۴۶۹ میلیون دلار برای حقوق دو دنباله به نویسندگی و کارگردانی جانسن و با بازی کریگ پرداخت کرد.
فیلم رود ویند | ۲۰۱۷ | Wind River
- کارگردان: تِیلر شریدن
- امتیاز متاکریتیک: ۷۳ از ۱۰۰ بر اساس ۴۴ نقد
شریدن این فیلم را ساخت تا توجه همگانی را به شمار بالای تجاوز و قتل زنان بومی آمریکا، چه در زمینهای اختصاصی سرخپوستان و چه خارج از آنها، جلب کند. «رود ویند» اولین نمایشش را در جشنواره ساندنس ۲۰۱۷ تجربه کرد و با بودجهای یازده میلیون دلاری به فروشی ۴۵ میلیونی دست یافت که نشاندهنده استقبال تماشاگران از این فیلم مستقل است. اغلب منتقدان هم فیلم را تحسین کردهاند و نظر عمومیشان میگوید «رود ویند» تماشاگرش را با معمایی شخصیتمحور که هوشمندانه نوشتهشده، بازیهای قوی و یک جهان داستانی سرد و تلخ اغوا میکند. محیطبانی (جِرِمی رِنِر) که روحش از تراژدی که باعث شده در عذاب است، با یک مامور زن افبیآی (الیزابت اولسِن) همکاری میکند تا ماجرای قتل زنی جوان و بومی حل شود.
فیلم اگر سنگ از آسمان ببارد | ۲۰۱۶ | Hell or High Water
- کارگردان: دیوید مَکِنزی
- امتیاز متاکریتیک: ۸۸ از ۱۰۰ بر اساس ۴۷ نقد
این فیلم که موفقیتی ناگهانی را تجربه کرد داستان دو برادر (با بازیهای کریس پاین و بن فاستر) را روایت میکند که درگیر سرقت از بانکها میشوند تا بتوانند مزرعه خانوادگیشان را حفظ کنند؛ و از سوی دیگر، دو رنجر (پلیس) تگزاسی (جف بریجز و گیل بیرمنگام) به تعقیب آنها میپردازند. «اگر سنگ از آسمان ببارد» در بخش «نوعی نگاه» جشنواره کن ۲۰۱۶ به نمایش درآمد و از همان جا با تحسین عموم منتقدان روبهرو شد بهخصوص برای بازیهای پاین، فاستر و بریجز، فیلمنامه شریدن و تدوین. فیلم با بودجهای دوازده میلیون دلاری نزدیک به ۳۸ میلیون فروخت و بنیاد فیلم آمریکا آن را به عنوان یکی از ده فیلم برتر سال برگزید. «اگر سنگ از آسمان ببارد» نامزد دریافت جوایز متعددی شد از جمله جایزههای اسکار بهترین فیلم، فیلمنامه اریژینال، تدوین و بازیگر مرد مکمل برای بریجز که نقش رنجر سالخورده داستان را بازی میکند.
فیلم آقای هولمز | ۲۰۱۵ | Mr. Holmes
- کارگردان: بیل کاندِن
- امتیاز متاکریتیک: ۶۷ از ۱۰۰ بر اساس ۳۵ نقد
این فیلم معمایی انگلیسی-آمریکایی که بر اساس رمان سال ۲۰۰۵ میچ کولین با عنوان «توهمی ناچیز» (A Slight Trick of the Mind) شکل گرفت، روزهای بازنشستگی شرلوک هولمز را در منطقه ساسکس انگلیس دنبال میکند؛ جایی که هولمز ۹۳ ساله با خدمتکارش خانم مِنرو و پسرش راجر زندگی میکند. هولمز میکوشد جزییات آخرین پروندهاش را به منظور نگارش کتابی به خاطر بیاورد اما حافظهاش هر روز بدتر از قبل میشود. اولین نمایش «آقای هولمز» در بخش خارج از مسابقه جشنواره برلین ۲۰۱۵ اتفاق افتاد. بیشتر منتقدان نظری مثبت درباره فیلم دارند.
فیلم زندانیها | ۲۰۱۳ | Prisoners
- کارگردان: دُنی ویلنوو
- امتیاز متاکریتیک: ۷۰ از ۱۰۰ بر اساس ۵۳ نقد
اوئن گلیبرمن منتقد کهنهکار و سرشناس آمریکایی در بخشی از نقدش در «انترتینمنت ویکلی» گفته است: «این فیلم هیجانانگیز، روانپالشی و حسابی ناراحتکننده، در چهل سال سابقه هالیوود از ساخت فیلمهای انتقامی ریشه دارد، با وجود این، پا به عرصههای تازه جسورانهای هم میگذارد.» این درام معمایی و جنایی از عموم منتقدان نمره خیلی بالایی نگرفته است، اما آنقدر درخشان بود که هم راه کارگردان کاناداییاش را به هالیوود باز کرد (و او در سالهای بعد بعضی از مهمترین آثار استودیویی دهههای اخیر مثل «بلید رانر ۲۰۴۹» و «دون» یا «تلماسه» را ساخت) و هم امروز با امتیاز بیش از ۷۴۸ هزار کاربر «آیامدیبی» در رتبه ۱۶۸ از بهترین فیلمهای تاریخ سینما قرار گرفته است. بازی فوقالعاده جیک جیلنهال در نقش کارآگاه لوکی هم بهراحتی در فصل جوایز نادیده گرفته شد تا او یک بار دیگر برای ایفای نقشی تحسینبرانگیز دستش از جوایز مختلف کوتاه بماند!
فیلم رَمپارت | ۲۰۱۱ | Rampart
- کارگردان: اورِن مووِرمَن
- امتیاز متاکریتیک: ۷۰ از ۱۰۰ بر اساس ۳۵ نقد
این درام تبهکاری ترکیب بازیگران پرستارهای دارد شامل وودی هارلسن، نِد بیتی، بن فاستر، آیس کیوب، سیگورنی ویور، رابین رایت، استیو بوسمی، بری لارسن و آن هیچ. داستان هم در میان رسوایی رمپارت (فساد گسترده در واحد ضدتبهکاری خیابانی پلیس لسآنجلس که بیش از هفتاد مامور پلیس درگیرش بودند و یکی از بزرگترین تخلفات پلیس در تاریخ آمریکا است) در اواخر دهه ۱۹۹۰ روی میدهد و زمانی که مامور فاسدی به نام دیو براون (هارلسن) مجبور میشود با عواقب کارهای غیرقانونیاش مواجه شود. وودی هارلسن برای ایفای نقش اصلی «رمپارت» – که در جشنواره تورنتو ۲۰۱۱ رونمایی شد – سی پوند وزن کم کرد و به عنوان بخشی از تحقیقاتش به منظور بازی در فیلم با دو پلیس همراه شد. پس عجیب نیست که بازی او یکی از نقاط قوت «رمپارت» به شمار میرود.
فیلم دشمنان ملت | ۲۰۰۹ | Public Enemies
- کارگردان: مایکل مان
- امتیاز متاکریتیک: ۷۰ از ۱۰۰ بر اساس ۳۵ نقد
این درام تبهکاری زندگینامهای را مایکل مان کارگردانی کرده و اقتباسی از کتاب غیرداستانی سال ۲۰۰۴ برایان بورو است با عنوان «دشمنان ملت: بزرگترین موج تبهکاری آمریکا و تولد افبیآی، ۱۹۳۳-۳۴». ماجراهای فیلم در سالهای رکود بزرگ میگذرد و آخرین سالهای سارق بدنام بانک جان دیلینجر (با بازی جانی دپ) را به تصویر میکشد که مامور افبیآی به نام ملوین پِرویس (کریسچِن بِیل/ کریستین بیل) در تعقیب او است. گرچه فیلم به لحاظ تاریخی کاملا دقیق نیست اما مان بعضی از صحنهها را در لوکیشنهایی گرفت که اتفاق اصلی در آنها رخ داده بود، از جمله فرار مشهور جان دیلینجر از زندان کراون پوینت که در زندان اصلی فیلمبرداری شد که در دهه ۱۹۷۰ پس از احداث یک زندان جدید، بسته و به یک موزه تاریخی بدل شده بود. «دشمنان ملت» با بودجهای حدود صد میلیون دلار به فروشی ۲۱۴ میلیونی دست یافت.
فیلم پلیس خفن | ۲۰۰۷ | Hot Fuzz
- کارگردان: ادگار رایت
- امتیاز متاکریتیک: ۸۱ از ۱۰۰ بر اساس ۳۷ نقد
این فیلم پلیسی اکشن-کمدی ادگار رایت – که دومین قسمت از سهگانه او با سایمن پگ با عنوان «سه طعم کورنِتو» است یک پاستیش تمامعیار از سایر فیلمهای پلیسی به شمار میرود و مثلا ادای دینی دارد به «پسران بد ۲» (Bad Boys 2) و «نقطه شکست» (Point Break). داستان درباره پلیسی شهری به نام نیکلاس انجل (پگ) است که وقتی میبینند در کارش بیش از حد خوب است، او را به منطقهای در حومه انتقال میدهند که تقریبا هیچ جرم و جنایتی در آنجا روی نمیدهد. همه مردمان دهکده سَندفورد مهربان هستند و خوشحال میشوند تا جای ممکن به گروهبان پلیس جدید کمک کنند؛ اما اتفاقی انجل را مشکوک میکند و او تحقیقاتش را شروع میکند. در این میان، دنی باترمن (نیک فراست) پلیس دیگری است که انجل را همراهی میکند و جالب اینکه عاشق فیلمهای پلیسی رفاقتی است؛ پس طبیعی است که وقتی انجل به روستا میآید مشعوف میشود که حالا تجربه زیستن در یکی از این فیلمها را خواهد داشت. «پلیس خفن» که فیلمنامهاش با الهام از بیش از صد فیلم اکشن و پلیسی نوشته شد، با بودجهای حدود ۱۵ میلیون دلار به فروشی ۸۰ میلیونی در سراسر جهان دست یافت. نشریه «امپایر» در سال ۲۰۲۰ آن را در رتبه ۶۷ از فهرست بهترین فیلمهای سده ۲۱ قرار داد.
فیلم رفتگان | ۲۰۰۶ | The Departed
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- امتیاز متاکریتیک: ۸۵ از ۱۰۰ بر اساس ۳۹ نقد
این اثر اسکورسیزی بزرگ، بر اساس ساختار داستانی فیلم هنگکنگی «امور دوزخی» (Infernal Affairs) محصول ۲۰۰۲ (که خودش هم فیلم تحسینشدهای است) شکل گرفته و گروهی از شخصیتهایش هم به دارودسته تبهکاری وینتر هیل در باستن ایالت ماساچوست شباهت دارند. علاوه بر این، شخصیتهای اصلی با الهام از زندگی واقعی خلق شدهاند از جمله کالین سالیون با بازی مت دیمن که بر اساس مامور افبیآی جان کانِلی شکل گرفته است و فرانک کاستلو با بازی جک نیکلسن با الهام از وایتی بالجِر. سالیون به عنوان مامور پلیس ایالتی مخفیانه برای کاستلو کار میکند که رییس خلافکاران ایرلندی است. از سوی دیگر، بیلی کاستیگِن جونیور (لئوناردو دیکاپریو) مامور ویژهای است که به تشکیلات تبهکاری کاستلو نفوذ میکند. «رفتگان» به محض اکران با استقبال گسترده تماشاگران و منتقدان روبهرو شد و در جوایز آکادمی هم اسکارهای بهترین فیلم، کارگردان، فیلمنامه اقتباسی و تدوین را نصیب سازندگانش کرد. این فیلم هم جملههای نقلشدنی زیادی دارد از جمله این که «نمیخواهم محصولی از پیرامونم باشم بلکه میخواهم پیرامونم محصولی از من باشد.»
فیلم محرمانه لسآنجلس | ۱۹۹۷ | L.A. Confidential
- کارگردان: کرتیس هَنسِن
- امتیاز متاکریتیک: ۹۱ از ۱۰۰ بر اساس ۲۸ نقد
این فیلم نئونوآر بر اساس رمانی از جیمز اِلروی به همین نام شکل گرفته است و گای پیئرس، راسل کرو، کوین اسپیسی، جیمز کراموِل، کیم بسینگر و دنی دِویتو ستارگان آن هستند. داستان که در لسآنجلس ۱۹۵۳ روی میدهد درباره چند پلیس لسآنجلسی و فساد در اداره پلیسی است که درگیر هالیوود و ستارگان پرشمارش هم شده است. تحقیقات مرکزی فیلم پیرامون قتلی حلنشده جریان دارد و ۳ مامور با انگیزههای شخصی خود میکوشند به راز این پرونده پی ببرند. «محرمانه لسآنجلس» در هفتادمین جوایز آکادمی (که آن زمان اعتباری داشت) در ۹ رشته نامزد شد و تندیسهای طلایی اسکارِ بهترین بازیگر مکمل زن (بسینگر) و فیلمنامه اقتباسی را برنده شد.
فیلم فارگو | ۱۹۹۶ | Fargo
- کارگردان: برادران کوئن
- امتیاز متاکریتیک: ۸۶ از ۱۰۰ بر اساس ۲۵ نقد
این کمدی سیاه که جوایز اسکار بهترین بازیگر زن (فرانسیس مکدورمند) و بهترین فیلمنامه اریژینال را برنده شد و نامزد تندیسهای طلایی بهترین فیلم و کارگردانی هم بود، داستان زن بارداری را روایت میکند که در ایالت مینهسوتا رییس پلیس است. او روی قتلی سهگانه تحقیق میکند که نتیجه استخدام ۲ تبهکار توسط فروشنده خودرویی برای ربودن همسر و باجگیری از پدر زن ثروتمندش است. «فارگو» که از نظر تجاری هم بسیار موفق بود و با بودجهای ۷ میلیون دلاری به فروشی بیش از ۶۰ میلیون دست یافت، جایزه بهترین کارگردانی جشنواره کن را هم برنده شد.
فیلم مخمصه | ۱۹۹۵ | Heat
- کارگردان: مایکل مان
- امتیاز متاکریتیک: ۷۶ از ۱۰۰ بر اساس ۲۲ نقد
آل پاچینو و رابرت دنیرو که نقشهای اصلی این فیلم پلیسی-سرقتی فراموشنشدنی را بازی کردهاند، دههها بود که بهترین بازیگران فیلمهای جنایی به شمار میرفتند و با اینکه هر دو در «پدرخوانده قسمت دوم» نقشهای مهمی را بازی کردند ولی هیچ صحنه مشترکی نداشتند؛ تا اینکه سرانجام «مخمصه» آنها را مقابل هم قرار داد و دنیرو نقش جنایتکار و پاچینو نقش کارآگاه پلیس لسآنجلس را بازی کرد. آنها در این فیلم هم چند دقیقه بیشتر مقابل هم بازی ندارند اما دو صحنه بهیادماندنی تاریخ سینما را رقم زدهاند که در هر دو، شاهد احترام متقابل آدمهایی حرفهای هستیم که بنا به کارشان میتوان آنها را دشمن هم خواند. «مخمصه» با اینکه بسیار مورد توجه منتقدان و تماشاگران قرار گرفت، هیچ نامزدی یا جایزه خاصی را به دست نیاورد. مایکل مان ۲۵ سال پس از اکران فیلم افشا کرد که زمانی قرار بود دنبالهای بر آن بسازد.
فیلم هفت | ۱۹۹۵ | Se7en
- کارگردان: دیوید فینچر
- امتیاز متاکریتیک: ۶۵ از ۱۰۰ بر اساس ۲۲ نقد
امتیاز میانگین بهنسبت پایین منتقدان در سایت جمعآوری آرای منتقدان «متاکریتیک» یکی از آن معماهای حلنشدنی درباره این فیلم است! (باورتان میشود فیلمبرداری تیرهوتار، خشونت ضمنی و پایان غمانگیز از مواردی هستند که برخی منتقدان آنها را نکوهش کردهاند؟!) «هفت» که برد پیت، مورگان فریمن، گویینت پالترو و کوین اسپیسی نقشهای اصلیاش را بازی کردهاند، در شهری بینام و غوطهور در جرم و جنایت میگذرد. کارآگاهی در آستانه بازنشستگی به نام ویلیام سامِرسِت (فریمن) و همکار جدیدش که تازه به واحدشان منتقل شده به نام دیوید میلس (پیت) میکوشند قاتلی زنجیرهای را متوقف کنند که میخواهد قتلهایش بر اساس هفت گناه کبیره را کامل کند. «هفت» در نمایشهای آزمایشی اولیه چندان مورد توجه قرار نگرفت و استودیو به دلیل خشونت و محتوای بزرگسالانه فیلم، انتظار موفقیت تجاری آن را نداشت اما فیلم با بودجهای حدود ۳۴ میلیون دلار به فروشی بیش از ۳۲۷ میلیون دست پیدا کرد و یکی از پرفروشترین آثار سینمایی سال نمایشش شد.
«هفت» که با آرای کاربران «آیامدیبی» نوزدهمین فیلم برتر تاریخ سینما است، امروز جایگاه واقعی خودش را پیدا کرده و حالا یکی از بهترین فیلمهای جنایی، معمایی و تریلر تاریخ سینما به شمار میرود؛ فیلمی که تاثیرش را بر شیوه فیلمسازی در این ژانر هم گذاشت و از نظر زیباییشناسی و سبک، الهامبخش آثار پرشماری شد؛ و همینطور از بابت کارآگاهانی که قاتلان زنجیرهای با شیوهها و انگیزههای متمایز را تعقیب میکنند. علاوه بر این، عنوانبندی ابتدایی فیلم – که آماده شدن قاتل برای اقدامهای بعدیاش در طول فیلم را تصویر میکند – خلاقانه ارزیابی شده و بر آینده عنوانبندیهای سینمایی تاثیر گذاشت. پیچش داستانی فیلم در پایانبندیاش هم امروز یکی از بهترینهای تاریخ سینما است.
فیلم سکوت برهها | ۱۹۹۱ | The Silence of the lambs
- کارگردان: جاناتان دمی
- امتیاز متاکریتیک: ۸۶ از ۱۰۰ بر اساس ۲۰ نقد
این اثر سینمایی درخشان هم از رمانی به همین نام از تامس هریس اقتباس شده است و با اینکه نخستین اقتباس از آثار این نویسنده نیست اما بیشک بهترین آنهاست. داستان روی مامور جوان افبیآی، کلاریس استارلینگ متمرکز است که باید هویت قاتلی زنجیرهای ملقب به «بوفالو بیل» را پیدا کند. او زنان را به دام میاندازد و به دلیلی نامعلوم پوستشان را برمیدارد. کلاریس برای کمک گرفتن به سراغ قاتل زنجیرهای دیگری میرود به نام دکتر هانیبال لکتر که زندانی است؛ قاتلی مخوف و آدمخوار که روانپزشک فوقالعادهای است و ذهنهای جنایتکار را خوب درک میکند. «سکوت برهها» که بیستودومین فیلم برتر تاریخ سینما بر اساس امتیاز کاربران سایت «آیامدیبی» است، ۵ جایزه اسکار رشتههای اصلی یعنی بهترین فیلم، کارگردانی، بازیگر اصلی مرد (آنتونی هاپکینز)، بازیگر اصلی زن (جودی فاستر) و فیلمنامه اقتباسی را برده و از این حیث یکی از ۳ فیلم تاریخ سینما است که چنین موفقیتی را کسب کرده است.
فیلم سرپیکو | ۱۹۷۳ | Serpico
- کارگردان: سیدنی لومت
- امتیاز متاکریتیک: ۸۱ از ۱۰۰ بر اساس ۱۵ نقد
«سرپیکو» داستان زندگی واقعی فرانک سرپیکو کارآگاه اداره پلیس نیویورک را بر اساس کتابی به همین نام از پیتر مس روایت میکند و مبارزه این کارآگاه با فسادی بسیار گسترده در اداره پلیس را به نمایش میگذارد که سالهای سال در بزرگترین اداره پلیس آمریکا جریان داشت. از این رو عجیب نیست که فیلم به محض اکران، مورد انتقاد ماموران پلیس قرار گرفت. سرپیکوی واقعی که خبرچین هم بود – و فیلم با تیراندازی به صورتش آغاز میشود – به آل پاچینو کمک کرد تا خودش را برای ایفای این نقش آماده کند. «سرپیکو» بارها در فهرستهای مختلف از بهترین فیلمهای تاریخ سینما – از جمله فهرست بنیاد فیلم آمریکا – قرار گرفته است. این اثر تحسینشده سیدنی لومت بزرگ که چگونگی ترسیم مجریان قانون در سینما را بهشدت تحت تاثیر قرار داد، در رشتههای بهترین بازیگر مرد (پاچینو) و بهترین فیلمنامه اقتباسی (والدو سالت و نورمن وِکسلِر) نامزد دریافت جوایز اسکار بود.
فیلم هری کثیف | ۱۹۷۱ | Dirty Harry
- کارگردان: دان سیگل
- امتیاز متاکریتیک: ۸۷ از ۱۰۰ بر اساس ۱۰ نقد
کلینت ایستوود بیشک ستاره اکشن دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ است و شخصیت هری کالاهِن یکی از مشهورترین بازرسهای تاریخ سینما؛ پلیسی با موهای خاکستری، متنفر از جرم و جنایت و ماموری که اول تیراندازی میکند و بعدش بازجویی! «هری کثیف» که اقتباسی آزاد از قتلهای زودیاک است، ایستوود را در نقش پلیسی قوی و تقریباً ساکت در بازی موشوگربهای با قاتلی به تصویر میکشد که دختری را ربوده است. جالب اینکه برخی فیلم را پدربزرگ تریلرهای پلیسی خواندهاند که با در نظر گرفتن جملههای معروفی از فیلم که بین سینمادوستان ردوبدل میشود – مثل «من احساس خوششانسی میکنم؟» – ایده غریبی به نظر نمیآید. فقدان موسیقی در نقطههای اوج، موقعیتهای فیلم را پرتعلیقتر هم کرده است.
فیلم ارتباط فرانسوی | ۱۹۷۱ | The French Connection
- کارگردان: ویلیام فریدکین
- امتیاز متاکریتیک: ۹۴ از ۱۰۰ بر اساس ۱۸ نقد
اواخر دهه ۱۹۶۰ و دهه ۱۹۷۰ سینمای آمریکا بهواسطه واقعگرایی (رئالیسم) جسورانه آثار سینمایی تغییر کرد و بالاخره زرقوبرق هالیوودی از فیلمهای آمریکایی گرفته شد. «ارتباط فرانسوی» در چنین بستری دستاوردی مهم و یکی از بهترین فیلمهای ویلیام فریدکین (کارگردان جنگیر) به شمار میرود. فیلم که بر اساس رویدادهای واقعی شکل گرفته است، داستان جیمی دویل معروف به باباغوری (پاپآی) را تعریف میکند؛ کارآگاهی در اداره پلیس نیویورک که با همکارش بادی روسو ملقب به گرفته (کلودی)، روی پرونده داروهای مخدر کار میکند. «ارتباط فرانسوی» که جین هاکمن، فرناندو رِی، روی شایدر و تونی لو بیانکو از جمله ستارگانش هستند، تنها فیلم پلیسی یا اکشن جنایی است که برنده اسکار بهترین فیلم شده و جالب اینکه فریدکین آن را به شکلی غیرمنتظره و اریژینال با سبکی نزدیک به سینما وریته کارگردانی کرده است. البته فیلم در جوایز آکادمی نامزد ۸ اسکار بود و جوایز بهترین بازیگر مرد (هاکمن)، کارگردانی، تدوین و فیلمنامه اقتباسی را هم برنده شد. فیلم در گیشه نیز با بودجهای کمتر از ۲ میلیون دلار به فروشی ۷۵ میلیون دلاری دست پیدا کرد. «ارتباط فرانسوی» که یکی از برترین فیلمهای تاریخ سینما است، صحنههای بهیادماندنی خاص خودش را دارد که مشهورترینشان تعقیبوگریز خودروها در خیابانهای نیویورک با سرعتی سرسامآور است.
فیلم در گرمای شب | ۱۹۶۷ | In the Heat of the Night
- کارگردان: نورمن جویسِن
- امتیاز متاکریتیک: ۷۶ از ۱۰۰ بر اساس ۱۵ نقد
این فیلم هم بر اساس رمانی به همین نام از جان بال شکل گرفته است و داستان کارآگاهی به نام ویرجیل تیبس را روایت میکند که تحقیقات درباره قتلی در شهر کوچکی از میسیسیپی را بر عهده میگیرد. البته او زمانی درگیر این پرونده میشود که در ایستگاه قطار به دلیل رنگ پوستش و نه مظنون بودن به جنایت دستگیر میشود. آنچه در ادامه میآید تحقیقاتی پرجزییات پیرامون قتل توسط مردی سیاهپوست است که در روزگار جنبش حقوق مدنی در ایالات متحده صورت میگیرد. «در گرمای شب» که جمله «آنها مرا آقای تیبس صدا میزنند!» از آن بسیار معروف است، در چهلمین جوایز آکادمی، ۵ اسکار از ۷ نامزدیاش را برنده شد، از جمله بهترین فیلم، فیلمنامه اقتباسی و بازیگر مرد (راد استایگر).
فهرست بهترین فیلم های جنایی
فیلم ام | ۱۹۳۱ | M
- کارگردان: فریتس لانگ
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰ بر اساس ۲۰ نقد
فریتس لانگ که شاهکار صامتی چون «متروپلیس» (Metropolis) را خلق کرده بود با این فیلم وارد قلمروی سینمای ناطق شد؛ فیلمی پلیسی که در ژانر آثار جنایی و تریلر از چند جهت نوآورانه و پیشگام است. «ام» نهفقط اولین فیلمی است که از نغمه معرف (لایتموتیف) برای شخصیتی مهم استفاده میکند (سوتهای شوم شخصیت قاتلِ پیتر لوره) بلکه اولین فیلمی است که رویه پلیسی تحقیقات برای یافتن قاتل را به نمایش میگذارد. در پایان هم استفاده پلیس از جدیدترین فناوریها (تحلیل دستخط و انگشتنگاری) راه به جایی نمیبرد و این جنایتکاران شهر هستند که دستشان به قاتل داستان میرسد. هانس بِکِرت قاتلی زنجیرهای است که کودکان را هدف قرار میدهد و به همین خاطر هم هدف مجریان قانون قرار میگیرد و هم سایر تبهکاران به دنبال او میافتند. «ام» که یکی از بهترین فیلمهای تاریخ سینما قلمداد میشود، تاثیری ناگزیر بر فیلمهای جنایی و تریلر بعد از خودش گذاشته است.
درباره فیلم های پلیسی
فیلمهای پلیسی قدمتی به اندازه تاریخ سینما دارند اما همچنان تماشای جنایتکاران سرسخت و بیرحم -که به چنگ عدالت میافتند یا خیلی ساده به دست پلیسی جسور و تکرو از صحنه روزگار محو میشوند- لذتی بهشدت رضایتبخش دارد؛ و گویی فیلمهای پلیسی همیشه بخشی حیاتی و هیجانانگیز از تجربههای سینمایی بودهاند؛ و انگار هیچوقت به اندازه کافی از داستانها و ماجراهای قانونشکنان و مجریان قانون نصیبمان نمیشود و احتمالا برای همین هم هست که فیلمهای پلیسی همواره دیدنیاند. بماند که جرم و جنایت همیشه برای هالیوود منفعت داشته است و به نظر نمیرسد که به این زودیها، فیلمهای پلیسی از مد بیفتند.
سینما از یک سو، سیاحتی در جزییات زندگی انسانها است یا مطالعه مردمانی که به لایههای مختلف جامعه تعلق دارند؛ و از این منظر، پلیسها نقشی محوری در نظام اجرای قانون بازی میکنند و در هر گوشهای از جهان، شالوده حفظ توازن و تعادل به شمار میروند. بنابراین سینما تجربههای آنها در چنین شرایطی و در واقع دیگر سوی زندگی آنها را به نمایش میگذارد؛ نمایشی که اغلب با ترکیبهای متفاوتی از خیال و واقعگرایی، تجربهای جذاب را برای تماشاگران رقم میزند؛ و تیراندازی، تعقیبوگریز با خودرو و شیوههای تحقیق جذاب، همگی ماهیت پرتنش حرفه پلیسان و کارآگاهان را بازتاب میدهند.
این فهرست که خواندید، مانند تمام فهرستهای مشابه از آثار سینمایی شاخص و دیدنی (محدود به ژانر، سال یا هر قید دیگری) میتواند اشکالها و کموکاستهای خودش را داشته باشد؛ به عنوان مثال از این بابت که فیلمی را بشود در ژانر دیگری جز پلیسی هم قرار داد و کسی بر این باور باشد که عناصر ژانر مورد نظر، پررنگتر از وجوه پلیسی آن هستند؛ یا اینکه فیلمهای بهتری جا افتاده باشند و به آثار کلاسیک یا جدیدتر کملطفی شده باشد و… اصلا خود فیلمهای پلیسی را میتوان به زیرژانرهای مختلفی تقسیم کرد و مثلا از بهترین فیلمهای پلیسی رویهمحور (که فرایند تحقیق و کشف سرنخها و رسیدن به قاتل را نمایش میدهند)، پلیسی رفاقتی، پلیسی کمدی، پلیسی سیاسی و… گفت. پس این فهرست بعضی از بهترین فیلمهای پلیسی را به شما معرفی میکند.