فیلم مستند زن چیست یا What is the Woman ساخته جاستین فولک، به راستی با یک ممنوعیت واقعی و جنجالهای اساسی روبرو شده است به طوری که این فیلم از اغلب پلتفرمها حذف شده و حتی اجازه تبلیغ برای این فیلم ممنوع شده است. در این مستند، مت والش، مفسر سیاسی، مفاهیم در حال تغییر جنسیت و جنسیت در عصر دیجیتال، به ویژه جنبش حقوق تراجنسیتی، ترنس هراسی، و معنای زن بودن را بررسی می کند. بسیاری از منتقدان، مت والش را متعلق به جناح راست افراطی میدانند. پس از ایجاد ممنوعیتها برای این فیلم، ایلان ماسک، که خود به همین جناح تعلق دارد فیلم را به صورت کامل در توییتر منتشر کرد.
در این فیلم، مساله جنسیتهای تازه به چالش گرفته میشود، موضوعی که اخیرا بسیار داغ شده است. اینکه چرا ترنسجندرها باید در اولویت دریافت خدمات اجتماعی قرار بگیرند و یا تبعیض معکوسی که در برخی کشورهای غربی به نفع ترنسها و به طور کلی دگرباشان جنسی روا داشته میشود از نگاه ناظران و کنشگران متعلق به جناح راست، امری نادرست است.
IMDB: 8.6
Google: 91%
Rotten tomatoes(Audience): 97%
لینک دانلود در انتهای مطلب -> بخش ارزیابی
چکیده:
مت والش مفسر سیاسی محافظهکار، نویسنده، ستون نویس دیلیوایر، پادکستر و مستندساز که پس از انتشار کتاب پرفروش خود در زمینه کودک، «جانی والروس» – تمثیلی برای کودکانی که دچار جندر دیسفوریا هستند – نامی آشنا شد. در این فیلم او به دنبال پاسخی برای رفع سردرگمیهای جنسیتی برآمده از پست مدرنیسم و مطالعات جنسیت است. از آنجایی که برساختگرایی جنسیتی، قدرت گرفته و مبنای نظری سیاستگذاریهای پروگرسیوها را تشکیل میدهد، گفتگو در مورد جنسیت به یک موضوع داغ بدل شده که موجب مجادلهی فراوان در هر دو طرف راهروی سیاسی شده است. این فیلم مستند شامل مصاحبههایی با هر دو طیف موافق و مخالف در میان عموم مردم و همچنین فضای آکادمیک است.
مت والش به زیبایی ناتوانی پروفسورهای مطالعات جنسیت و پراگرسیوها را در تقابل ارائه تعریف مشخصی از زن یا مرد به تصویر میکشد. ناگفته نماند این مستند شدیداً خشم پراگرسیوها و رسانههای حامی آنها را بر انگیخته است. مت والش در پی تولید این مستند بارها تهدیدهای مرگ دریافت کرده است. رولینگ استون خواهان کنسل کردن تبلیغات این مستند در فضای مجازی شده و آن را ترنسفوبیک نامیده و وبسایت کریتیک هم ماهیت این فیلم را «مردفهم کردن» تشخیص داده است.
نگاهی به محتوای مستند زن چیست
ایده شکل گیری مستند از موضوع سیالیت جنسی گرفته شده است که بیشتر در مورد افراد ترنس کاربرد دارد. حامیان ایدئولوژی سیالیت جنسی معتقدند جنسیت پدیده ای سیال است و نمیتوان به صرف اینکه فردی فیزیک و اندام مردانه یا زنانه دارد او را مرد یا زن نامید.
امید رحیمی نسب: آنها معتقدند جنس و جنسیت دو پدیده متفاوت هست؛ به این صورت که جنس «sex» به وضعیت فیزیولوژیک فرد برمیگردد، همان چیزی که به سبب آن در بدو تولد کودکان به دو دسته دختر و پسر تقسیم میشوند. اما جنسیت «gender» بیش از آنکه به بدن فرد مربوط باشد پدیده ای اجتماعی است؛ یعنی ممکن است فردی با ظاهری کاملا مردانه معتقد باشد که یک زن در درون او زندگی میکند و بدنش اشتباهی به شما میگوید که او مرد است، یا بالعکس.
در حال حاضر این ایدئولوژی در جوامع غربی پذیرفته شده است. به اینصورت که کسی که خود را ترنسجندر معرفی کند همگان موظفند به نظرش احترام بگذارند و او را به همان نامی صدا کنند که میخواهد. به عنوان مثال اگر معلمی به جای ضمیر she برای پسری که خود را دختر میداند از he استفاده کند باید منتظر جریمه هایی باشد. افراد ترنس اکنون یکی از اعضای lgbtq+ هستند و هرگونه نقدی نسبت به انها باعث میشود به جرم ترنس هراسی شغل و زندگی آینده خود را از دست بدهید.
مستند «زن چیست» به این سوال میپردازد اگر هیچ مشخصه ظاهری وجود ندارد که افراد را به زن و مرد تقسیم کند پس معیار زن بودن چیست؟ به واقع زن چیست؟ این سوالی است که راوی مستند مت والش در طول سفر تحقیقاتی اش از افراد مختلفی میپرسد.
از متخصص اطفال گرفته تا استاد مطالعات جنسیتی، تا مصاحبه با افراد ترنس. او همچنین با مردی که برهنه گرا بود در ملأ عام در سانفرانسیکو مصاحبه میگیرد. نیافتن پاسخ در ایالت های مختلف آمریکا باعث میشود سری به کنیا بزند و با قبیله ماسایی نیز به بحث بنشیند که ببیند آنها چه چیزی را نشان زن بودن تلقی میکنند.
در حالی که معتقدین به ایدئولوژی سیالیت جنسی در پاسخ به این سوال که «چه چیزی بجز ویژگی های فیزیولوژیک مشخص میکند که چه کسی مرد و چه کسی زن است» درمانده بنظر میرسند، شواهد مختلف معیوب بودن این نظریه را تقویت میکند.
یکی از مهمترین نقدهای مستند مذکور به ایدئولوژی ترنسجندریسم، به مسئله اختلاط افراد ترنس با جنس مخالف در مکان هایی چون حمام و استخر و توالت است. افراد ترنسجندر به صرف اینکه بگویند از نظر روانی به بدن خود تعلق ندارند، به عنوان جنس مخالف تلقی میشوند و میتوانند از استخر و حمام مربوط به جنس مخالف استفاده کنند. در واقع سیاست حمایت از ترنس ها، بدیهی ترین حقوق زنان که عبارت است از احساس امنیت را زیرپا میگذارد.
آنها حتی در مسابقات ورزشی به عنوان جنس مخالف بازی داده میشوند. موضوعی که در مصاحبه والش با یک دونده زن بیشتر به آن پرداخته شد. دونده زن معتقد بود حضور دو ورزشگاه ترنس (مردهایی که به عنوان زن شناخته میشدند) در باشگاه باعث شده است هیچ زنی توان رقابت با آنها را نداشته باشد. مشابه اتفاقی که در مسابقات شنا افتاد و مرد ترنس با اختلاف زیاد شناگران زن را پشت سر گذاشت و قهرمان شد.
شاید مهمترین چالش راوی داستان برای پاسخ به این سوال، ترس پاسخ دهندگان بود؛ آنها میترسیدند در صورت نقد نظریه ترنسجندریسم و انتقاد از افراد ترنس متهم به ترنس_هراسی بشوند و شغل و زندگی شان را از دست بدهند.
آنها حتی جرأت نداشتند که بگویند هورمون هایی که به بچه ها تزریق میشود تا از بروز صفات ثانویه شان جلوگیری شود (بلاکرهای هورومونی بلوغ) میتواند برای آنها آسیب زا باشد و عامل بروز پوکی استخوان و سرطان در آنها شود؛ تاکنون هیچ تحقیقی جامعی از تبعات این هورمون ها بر نوجوانان انجام نشده است.
نقطه دراماتیک داستان آنجا بود که راوی در مصاحبه ای تلفنی با پدری در کانادا صحبت کرد که متوجه شده بود بیمارستان بدون اجازه او مصرف داروهای هرومونی تغییر جنسیت به دخترش را شروع کرده است. او پس از شکایتش از بیمارستان متهم شناخته شده و اکنون به قید وثیقه آزاد است! او حتی اجازه ندارد از شهر محل سکونتش خارج شود و همچنان تزریق این داروها به دخترش ادامه داشت.
بخشی از مستند نیز به افرادی میپرداخت که خود را خارج از دو گانه زن و مرد، بلکه متعلق به حیوانات میدانستند. در این میان صحبت با شخصی که خود را گرگ میپنداشت عجیب به نظر میرسید. او پس از دیدن انیمه ای از گرگ ها فهمیده بود که گرگهای پرجنب و جوش شباهت زیادی به او دارند و اینگونه گرگ درون خود را کشف کرده بود! اما در واقعیت جوامع غربی این موضوع چندان جای تعجیب ندارد. جوامعی که معلم ها موظف هستند هرچیزی که دانش آموزان خود را تعریف میکنند بپذیرند، حتی اگر دانش آموزی در گوشه کلاس خود را گربه بپندارد و در کلاس میو میو کند.
جمعبندی
به طور کلی مستند «زن چیست» با اشاره به شلختگی جنسی و جنسیتی، ایدئولوژی ترنسجندریسم را یک ایدئولوژی جنون امیز تلقی میکند که با دیدگاه های متعصبانه و با جرم انگاری کردن مخالفین خود، بزرگترین ظلم را به کودکان نسل جدید روا میدارد. موافقین این دیدگاه از پاسخ به ساده ترین سوال، اینکه «زن چیست» عاجز هستند، با این حال با حربه قانون و مجازات، اجازه هیچ گونه نقدی را به مخالفینشان نمیدهند.
مستند بسیار عالی بود درمورد افراد ترنس و کارهایی که درغرب با نوجوانان انجام میدهند.