فیلم پرونده باز است به کارگردانی کیومرث پوراحمد و تهیه‌کنندگی علی قائم مقامی در جشنواره فجر حضور پیدا کرد. بخش عمده‌ای از این فیلم در زندان قزل حصار و کانون اصلاح و تربیت فیلمبرداری شده. معرفی و نقد این فیلم را که آخرین ساخته زنده‌یاد کیومرث پوراحمد است اینجا می‌خوانید.
یادش بخیر! آن زمان یعنی بهمن ۱۴۰۱، کیومرث پوراحمد قدیمی‌ترین فیلمسازی بود که در جشنواره چهل و یکم فجر با فیلم پرونده باز است حضور داشت. در آن دوره جشنواره برایش نوشته بودیم: «پوراحمد که سابقه ساخت آثار ماندگاری همچون قصه‌های مجید، خواهران غریب، به خاطر هانیه و شب یلدا را در کارنامه کاری‌اش دارد در چند سال اخیر نتوانست آثاری هم‌رده فیلم‌های پیشین خود بسازد. حالا او با این فیلم سراغ یکی از پرونده‌های جنایی و پرحاشیه در دهه ۸۰ رفته است. شاید این فیلم یادآور سریال خوب سرنخ باشد که پوراحمد تصویر جذابی از پلیس ایرانی با بازی جهانبخش سلطانی ارائه کرده بود.» اما همه چیز عوض شد و حالا باید بنویسیم: آخرین فیلم زنده‌یاد کیومرث پوراحمد را با همه قوت و ضعف‌هایش ببینیم.
خلاصه داستان فیلم پرونده باز است
داستان فیلم پرونده باز است برگرفته از پرونده‌ای جنایی و پرحاشیه در دهه ۸۰ است. در این فیلم که فضای جنایی و ملتهب دارد، یک نوجوان ۱۵ ساله مرتکب قتل شده و حالا در انتظار حکم دادگاه است.
بازیگران فیلم پرونده باز است
پژمان بازغی، محمدرضا غفاری، نسیم ادبی، حسین پاکدل، شادی مختاری، علی باقری، سام قریبیان، مه‌لقا باقری. بازیگران نوجوان پویا نجفی، راشین ربی، مهبد جهان‌نوش، محمدمتین ستاری.
نقد و بررسی منتقدان و سایت‌ها درباره فیلم پرونده باز است
خبرگزاری ایلنا
لقمان مداین | فیلمنامه مشکلات بسیار جدی دارد، شاهد ضعیف‌ترین عطف‌بندی و اوج هستیم، کشش ندارد، کاشت، داشت و برداشت شخصیت‌ها دقیق نبوده، عنصر ارتباطی درستی ندارد، دقایق ابتدایی و انتهایی فیلم جذاب نگاشته شده اما دیالوگ‌پردازی خوبی ندارد، اطلاعات را فاش می‌کند و شعاری است، ساده و روان نیست و کشمکش آن ضعیف است، قهرمان و ضد قهرمان خوبی دارد، دارای کاراکتری است که از ضد ارزش به ارزش تبدیل می‌شود اما تعلیق ندارد، هیچ چیز شما را غافلگیر نمی‌کند.
خبرگزاری ایسنا
علیرضا بهرامی | فیلمنامه دارای حشوهایی است که می‌توان گفت در ادامه، تدوین‌گر نیز کارش را به‌دقت و درستی انجام نداده است؛ وگرنه چرا فیلمی که دارای پلان‌ها و سکانس‌های زائدی است که باعث ایرادگیری مخاطب می‌شود، به‌جای ۹۰ دقیقه حدود ۱۱۰ دقیقه باید به طول بینجامد؟ فیلمبرداری کار نیز دارای ایرادهایی است، که مشخصا درسکانس کوتاه مربوط به شنیدن خبر رضایت دادن خانواده مقتول، در زندان، ضعف‌های خود را نشان می‌دهد. موسیقی فیلم نیز محل بحث می‌تواند باشد که با یک فیلم مختص نوجوانان آیا رفتاری کلیشه‌ای داشته و آیا به همان اصل تفاوت نسلی توجه کرده است؟
خبرگزاری رسا
محمدحسین بنی‌احمدی | داستان‌های فیلم به درستی شکل نمی‌گیرد و مخاطب با هیچ داستانی همراهی نمی‌کند و داستان عشق، قتل و رضایت گرفتن فیلم به خوبی به آن پرداخته نمی‌شود و فیلم به شکل آزار دهنده‌‌ای بی‌نظم و بی‌منطق در روایت است و فیلم های دهه شصت سینمایی ایران از این فیلم به مراتب بهتر است. شعار زدگی بیش از حد در این فیلم آزار دهنده است و به صورت عیان در دیالوگ ها این شعار زدگی کاملا مشهود است و این فیلم ناامیدی را بیش از حد تبلیغ می‌کند و مسائلی از قبیل قتل، خودکشی و لواط را مطرح می‌کند که پرداختن به این مسائل ضروری نیست.
سینماپرس
«خدا» در هیچ کجای «پرونده باز است» جایی ندارد و این موضوعی اتفاقی نیست! زیرا این اثر قرار است تا با استفاده از ابتدایی‌ترین اصل در سینما تمام تقصیرها را بر گردن و گُرده «عبدالله» بیاندازد! و با تاکید مکرر بر نام او سعی نماید تا این شخصیت موجه و با ظاهر مذهبی را به عنوان عامل اصلی انحطاط پیش از وقوع جنایت در جامعه معرفی نموده و سپس او را با نام و به عنوان «عبدالله» در مقام و جایگاه «اِعمال حدود خدا» قرار دهد و در نهایت اهرم آهنی سکوی اعدام در جامعه ایران را به دست توانمند او بدهد! پرونده باز است قطعا برای نخستین‌بار است که در تاریخ سینمای ایران «طناب اعدام» را بر گردن نوجوان تازه به سن جوانی رسیده می‌اندازد و با طولانی نمودن صحنه‌ی درد و رنج «فرهاد» قاب‌های تصویری متفاوت و با زوایای مختلفی از این وضعیت را در ذهن مخاطب خود به ودیعه می‌گذارد. اثری به شدت سخیف که در اوج ندانم‌کاری نهادهای نظارتی، اقدام به تولید تصویری سینمایی از شیوه اعدام و صحنه پایین کشیده شدن اهرم سکوی اعدام توسط زن چادری و مرد خواهان قصاص نموده و نحوه اعدام و جان کندن «فرهاد» را به صورتی کامل و البته در ظاهری یک رفت و برگشت تخیلی به تصویر می‌کشد.
چارسو پرس
فیلم «پرونده باز است» با دست‌گذاری روی سوژه‌ای حساس و واقعی سعی دارد، معضلات اجتماعی و اخلاقی را در روایت خود تعبیه کند. پرداختن به این معضلات مستلزم الگوهایی بصری و روایی است که از طریق آن بتوان به شناخت و آگاهی انسان دست یافت.
حاشیه‌های فیلم
- کیومرث پوراحمد پس از آنکه فیلمش در بخش مسابقه جشنواره امسال حضور پیدا کرد در پستی اینستاگرامی اعلام کرد به دلیل خوب نبودن حال جامعه و غمگین بودنش از فضای جامعه از حضور در جشنواره انصراف می‌دهد.
- علی قائم‌مقامی تهیه‌کننده فیلم پوراحمد چندمین تجربه همکاری مشترکش را با پوراحمد پشت سر می‌گذارد. کفش‌هایم کو و شب یلدا و تیغ و ترمه دیگر همکاری‌های مشترک قائم‌مقامی و پوراحمد است.
حرف‌های عوامل فیلم در نشست خبری جشنواره فجر
علی قائم مقامی | تهیه کننده پرونده باز است:
- دوست داشتم اقای پوراحمد حضور داشتند حتی امروز هم با ایشان صحبت کردند که تشریف بیاوردند و نیامدند. ایشان پیش کسوت سینماست و حق به گردن سینما دارند. من دیدم تمایل ندارند دیگر اصراری نکردم. همه می دانند چرا ایشان نیامده! می توانم بگویم ایشان کسالت داشته ولی من گفتم یک بار به ایشان گفتم تمایل نداشتند و نیامدند.
- این قصه به لحاظ زمانی در سال ۱۳۹۰ روایت می‌شود. نظر برخی دوستان این است که دوره این فیلم‌های اخلاقی گذشته است اما نظر ما اینگونه نیست. این فیلم ترکیبی از واقعیت و خیال نویسنده است. در کل اگر بخواهم بگویم ۵۰ درصد براساس واقعیت بوده است.
- فیلمنامه این فیلم بارها توسط مرکز رسانه‌ای قوه قضاییه خوانده و بررسی شده و به هیچ وجه ایرادات حقوقی و کیفری ندارد.
- این که می‌گویید خبرنگار در فیلم «پرونده باز است» واقعی نیست به این دلیل است که شرایط خبری در ۱۱ سال اخیر تغییر پیدا کرده است. لوکیشن خبری در خبرگزاری ایلنا فیلمبرداری شده است.
- تنها ۵۰ درصد این فیلم واقعیت دارد. باید بگویم که تایید نهایی قوه قضاییه را داریم.
- این فیلم در بخش خصوصی تهیه شده است. سرمایه آن متعلق به بنده است و هیچ سازمانی در تهیه آن دخیل نیست. تنها کاری که قوه قضاییه کرد، امکاناتی مانند در اختیار گذاشتن زندان بود که ما توانستیم در آن فیلمبرداری کنیم.
شادی مختاری | بازیگر پرونده باز است:
- کار کردن با آقای پوراحمد برایم افتخار بود و برایم مهم بود با ایشان کار کنم. بازی کردن در فیلم ایشان که پیشکسوت هستند چالش‌های خاص خودش را داشت و با همکاری فیلمسازان جوان متفاوت است.
- من حدود ۸ سال قبل خبرنگار بودم، ولی قبول این نقش برای بار دوم تعمدی نبود شاید اگر آقای پوراحمد کارگردان نبود، نقش خبرنگار را قبول نمی‌کردم تا در نقشی تکراری که پیش از آن در سریال جزیره تجربه کرده بودم ظاهر شوم؛ ولی سعی کردم متفاوت تا با نقش قبلی ام در کاراکتر خبرنگار شباهت نداشته باشد.
- ادر ابتدا این را در نظر گرفتم که این دختر غم از دست دادن برادر دارد و باید توجه می‌کردم چقدر این کاراکتر می‌تواند انسانی باشد و نکات اخلاقی را رعایت کند. ایفای این نقش دشوار بود اما آقای پوراحمد به من کمک کرد که چطور با آن ارتباط بگیرم. ایشان بسیار شفاف به من درباره خواسته‌هایشان از این نقش توضیح دادند و من هم تمام تلاشم را کردم.
پویا نجفی | بازیگر:
- کار کردن با کیومرث پوراحمد حساسیت‌هایی دارد، اما یکی از قشنگ‌ترین کارهایی بود که در این چند سال انجام دادم.
- از زمان پیش تولید تا زمان تولید با کارگردان جلسات بسیاری گذاشتیم و بارها و بارها با هم صحبت کردیم تا همه ما بازیگران بتوانیم به نقش نزدیک شویم.
حمیدرضا یراقچیان | آهنگساز پرونده باز است:
- این دومین تجربه پس از «شب یلدا» بود که در کنار کیومرث پوراحمد بودم. این کارگردان به ما اعلام کرد که این فیلم بعد از ۴۸ سال کار کردن، آخرین فیلمی است که می‌سازد.
- پیام‌هایی که فیلم داشت، بسیار جدی است. بخشیدن و بخشش از مهم‌ترین اصول انسانی است و ما پس از تماشای فیلم هم این را متوجه می‌شویم. کیومرث پوراحمد می‌گفت ساخت این فیلم رساندن این پیام است.
- «اگر قبل از قصاص آدم دارای یک غم است، پس از قصاص دو غم می‌شه.» این دیالوگی از فیلم است که بسیار دوستش دارم. فردی که قرار است کشته شود، هیچ آگاهی‌ای ندارد اما کسی که قصاص می‌شود به شدت دچار فشار روحی و روانی می‌شود.
- این اثر تلنگری دارد و تلنگر می تواند هر یک از ما را روشن کند و ما هم حضور پیدا کردیم تا این پیام را برسانیم.
مهبد جهان نوش | بازیگر:
- به شخصه کار کردن با آقای پوراحمد برایم بسیار نوستالژیک بود.
- کاراکتر قنبر از شخصیت من خیلی دور بود. حتی در خیابان یکی دو بار دعوا کردم تا این فضا را به دست بیاورم.
- سعی کردم تجربه‌های این چنینی را داشته باشم و این کارها خیلی برای نقش به من کمک کرد.
- ترجیح می دهم در هر فیلمی می‌روم آن را زندگی کنم.
محمدمتین ستاری | بازیگر:
- کاراکتر من در فیلم بسیار آرام است و به شخصیت واقعی خودم هم نزدیک است.
- برای بازی در این فیلم، چندین بار تست دادم و در نهایت قبول شدم.
- کارگردان بسیار به من کمک کرد تا بتوانم به رضایت کنونی خودم از نقشم برسم.
عکس‌ها و پوستر فیلم پرونده باز است
